Likwidacja podatku do zapłacenia od wykonanych czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania z rynku wtórnego powinna nastąpić już w sierpniu. Termin ten potwierdził Minister Rozwoju i Technologii, Waldemar Buda. Obecnie na rynku mieszkań używanych zauważalny jest wzrost popytu. W sposób szczególny do rozwoju tej sytuacji przyczynił się program Bezpieczny kredyt 2%. Podczas transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości z rynku wtórnego już w wakacje będzie można zaoszczędzić nawet kilkanaście tysięcy złotych. To sporo, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że kupno mieszkania stanowi najistotniejszą inwestycję w życiu większości osób.
Gorący temat, jakim jest likwidacja podatku PCC na rynku nieruchomości, pojawił się już w maju. Wówczas rząd przyjął projekt ustawy zwalniającej z płatności PCC. Szacuje się, że w życie ma ona wejść już niebawem – obecnie jest ona procedowana w sejmie i przekazywana do Senatu. Dotychczas kwotę konieczną do zapłaty obliczał notariusz. Wyliczeń dokonywał na podstawie ceny nieruchomości określonej w akcie notarialnym. Zwykle podatek PCC pobierany był przez niego niemal z automatu z kwoty, jaką płacił klient kupujący mieszkanie. W imieniu kupującego urzędnik odprowadzał dwuprocentowe zobowiązanie finansowe.
Podatek PCC – kto i kiedy musi go opłacić?
Zakup mieszkania z rynku wtórnego wiąże się obecnie z koniecznością opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość wynosi 2% wartości rynkowej kupionej przez klienta nieruchomości. Rodzaj opłacanego podatku zależy od nabywcy. W przypadku, gdy jest nim osoba prywatna, zawsze powinna ona opłacić właśnie podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Jeżeli klient to przedsiębiorca, koniecznie powinien opłacić podatek VAT, wliczony zwykle w cenę transakcyjną nieruchomości. Zwykle opłata ta dotyczy jednak nieruchomości nabywanych na rynku pierwotnym. Należność podatkową, wynikającą z tytułu ubogacenia, zobowiązany jest uiścić kupujący. Obowiązek ten dotyczy również otrzymywanego mieszkania w spadku.
Opłacenie podatku PCC obowiązkowe było dotychczas dla każdego nabywcy. Zniesienie tego obowiązku stanowić ma znaczną pomoc dla kupujących swoje pierwsze mieszkanie z rynku wtórnego. Pozwoli zaoszczędzić niemałe sumy, zwłaszcza biorąc pod uwagę rosnące ceny nieruchomości. Przykładowo, kupując mieszkanie za 500 tysięcy złotych, nabywca zobowiązany był do zapłaty aż 10 tysięcy złotych dodatkowych kosztów podatkowych. Brak konieczności opłacenia zobowiązania podatkowego sprawi, że nabywcy zaoszczędzą kwoty, które będą mogli następnie przekazać na inne cele związane z zakupem mieszkania lub jego wykończeniem.
Co grozi za nieuregulowanie obowiązku podatkowego?
Czy likwidacja podatku będzie wygodniejsza? Konieczność opłacenia podatku od kupna nieruchomości jest obecnie jedną z najważniejszych formalności po zakupie mieszkania. Obowiązek ten powstaje już podczas wizyty u notariusza. Dlaczego? Nabycie nieruchomości wymaga sporządzenia i podpisania umowy kupna-sprzedaży w formie aktu notarialnego. Oznacza to, że zarówno by sprzedać, jak i kupić mieszkanie, należy udać się do urzędnika, który swoją obecnością i podpisem poświadczy rzetelność zawartej umowy. W innym przypadku zawarta transakcja nie ma żadnej mocy prawnej. Również brak opłacenia podatku PCC może wiązać się z szeregiem konsekwencji prawnych. Kontrolę nad prawidłowym sposobem zapłaty zobowiązania sprawuje odpowiedni urząd skarbowy. Instytucja ta ma 5 lat na podjęcie działań związanych z koniecznością sprawdzenia prawidłowości uiszczonej opłaty. Po upływie tego czasu sprawa ulega przedawnieniu. Jeżeli natomiast urzędnicy uznają, że kwotę podatku zaniżono, urząd skarbowy może wezwać klienta do wyrównania należnej kwoty. Zwykle należy opłacić również zaległości podatkowe (odsetki) za określony okres.
Dopóki nie nastąpi likwidacja podatku, brak płatności PCC może skutkować nawet unieważnieniem zawartej umowy. Problematyczne może być również ograniczenie praw własności do nabytej nieruchomości.
Likwidacja podatku od kupna pierwszego mieszkania z rynku wtórnego
Dokładnie 26 maja Sejm przyjął ustawę, zgodnie z której zapisami znosi się podatek PCC. Reguluje ona nie tylko to, jak będzie przebiegała likwidacja podatku PCC od nieruchomości nabywanych z rynku wtórnego. Wprowadza bowiem również nowy model odpłatności za grunt sprzedawany przedsiębiorcy, jako użytkownikowi wieczystemu. Zlikwidowanie podatku to zatem nie jedyna zmiana, jaka czeka nas w najbliższej przyszłości na rynku nieruchomości.
Zgodnie z nowymi przepisami zniesienie PCC dotyczy sprzedaży własności mieszkania lub domu jednorodzinnego, w przypadku gdy kupujący nie posiadał wcześniej własności innego domu. Jeśli jednak nabywca ma udział we własności przekraczający 50% lub jeśli nabycie następuje w drodze dziedziczenia, zwolnienie podatkowe nie będzie miało zastosowania. Zwolnieni z obowiązku płacenia podatku od czynności cywilnoprawnych będą wyłącznie ci nabywcy, którzy kupują pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym. Nie mogą oni wcześniej posiadać prawa własności do jakiejkolwiek nieruchomości. Nabywane mieszkanie stanowi zatem ich pierwszą inwestycję na rynku nieruchomości.
Do zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku PCC powinno wystarczyć oświadczenie kupującego, że dotychczas nie posiadał żadnej nieruchomości. Od sprawdzenia jego rzetelności nie jest natomiast notariusz, ale urząd skarbowy. Jeżeli kupujący poświadczy w nim nieprawdę, skazuje się na ryzyko unieważnienia umowy i całej transakcji.
Czy warto wstrzymać się z inwestycją do likwidacji PCC? Na ile opłacalne są zmiany?
W teorii wystarczy wstrzymać się około 2 miesięcy, by zyskać duże sumy pieniędzy na planowanych inwestycjach na rynku nieruchomości. Likwidacja podatku PCC może zagwarantować nam oszczędności nawet rzędu kilkunastu tysięcy złotych. Przy zakupie pierwszego mieszkania suma ta może być znacząca dla większości inwestorów. Zwłaszcza gdy do sfinalizowania transakcji posługują się oni środkami finansowymi pozyskanymi na drodze kredytowania.
Likwidacja podatku będzie zatem na rękę szczególnie tym osobom, które planują sfinansować zakup swojej nieruchomości z wykorzystaniem możliwości programu Bezpieczny Kredyt 2%. Oba te rozwiązania są bowiem dostępne wyłącznie dla klientów, którzy kupują swoje pierwsze mieszkanie. Od przyszłego roku zapowiadane są jednak limity w Bezpiecznym Kredycie. Oznacza to, że w kolejnych latach z pewnością udzielanych będzie znacznie mniej zobowiązań kredytowych z dopłatą rządową. Osoby, chcące skorzystać z programu i jednoczesnej likwidacji podatku, powinny zatem rozejrzeć się za swoim pierwszym M na przełomie września i października, a na pewno przed końcem roku 2023. Znalezienie wymarzonej nieruchomości w tak krótkim czasie może być jednak utrudnione głównie ze względu na szacowane wysokie zainteresowanie udziałem w programie Bezpieczny Kredyt.
Choć 2% pozornie wydaje się niewielkim kosztem, w praktyce oznacza wydatek rzędu kilkunastu tysięcy złotych. Tańsze mieszkanie o wymienione 2% wartości podatku PCC, który planuje się zlikwidować, będzie możliwe do kupienia przez większą liczbę odbiorców. Szacuje się zatem, że likwidacja podatku pomoże zwłaszcza osobom młodym, rozpoczynającym życie rodzinne, karierę zawodową i posiadającym mało stabilną sytuację zawodową czy finansową. Przykładowo, kupując dom za milion złotych, fiskusowi powinniśmy oddać aż 20 tysięcy złotych.
Likwidacja podatku od kupna pierwszego mieszkania a stawka podatku przy hurtowym zakupie nieruchomości
Likwidacja podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczących kupna pierwszego mieszkania z rynku wtórnego nadal pozostaje jednak w cieniu nowego podatku od mieszkań. Dotyczy on z kolei inwestorów, którzy kupują nieruchomości w sposób hurtowy. Mogą to być zarówno mieszkania do remontu, nowoczesne nieruchomości w stanie deweloperskim, mieszkania energooszczędne, jak i mieszkania w kamienicy. Nowa stawka podatku obowiązuje w przypadku kupna szóstego i każdego kolejnego mieszkania lub lokalu. Na rynku pierwotnym nieruchomości zakupy hurtowe obecnie będą objęte stawką 6% opodatkowania PCC. Przewiduje się, że dzięki tym zmianom można zapobiec negatywnym zjawiskom w branży, które ograniczają dostępność mieszkań dla klientów indywidualnych. Wyższa stawka PCC 6% ma obejmować również zakupy w mniejszej liczbie np. dwa razy po 3 nieruchomości. Co więcej, będzie funkcjonowała obok VAT-u.
Stosowanie wyższej stawki podatkowej ma zapobiec spekulacyjnym zakupom mieszkań przez inwestorów. Obecnie dokonują ich przede wszystkim dlatego, że chcą oni osiągnąć jak najwyższy zysk po odsprzedaniu lokalu po wyższej cenie. W ten sposób tworzy się jednak sztuczny popyt i przyczynia się do spekulacyjnych boomów na rynku.
