Dom kojarzy nam się bezpośrednio z miejscem, w którym mieszkamy. Jednakże coraz częstsze są sytuacje, w których dom stanowi również nasze miejsce pracy. Nierzadko część domu przeznaczamy także pod wynajem. W takich specjalnie zaadaptowanych pomieszczeniach możemy zorganizować lokal usługowy.
Budowa domu
Gdy posiadamy określoną ilość gotówki potrzebnej nam do pokrycia kosztów budowy domu, inwestycja ta jest niezwykle łatwa do sfinalizowania. Aby bowiem stać się właścicielem nowego budynku, nie są wymagane duże ilości dokumentów i dopełnionych formalności. Jeśli posiadamy już działkę budowlaną, pierwszym krokiem na drodze do spełnienia marzenia powinno być zaplanowanie wyglądu naszego domu, czyli zlecenie wykonania jego projektu. Istnieją gotowe szkice uwzględniające lokal usługowy w nowo wybudowanym domu.
Następnie powinniśmy postarać się otrzymać pozwolenie na budowę domu. W tym celu wypełniamy wniosek sporządzony na urzędowym formularzu. W dokumencie podajemy dane inwestora, określamy rodzaj inwestycji i podajemy adres jej powstania. Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę należy również dołączyć wymagane urzędowo dokumenty. Są to przede wszystkim: projekt budowlany, zaświadczenie o rzetelności projektanta, decyzja o warunkach zabudowy, poświadczenia odpowiednich opłat skarbowych oraz stosowne oświadczenia prawne (np. że mamy pełne prawo do dysponowania nieruchomością na dowolne cele).
Dom, który budujemy, musi spełniać kryteria określone przez prawo budowlane. Projekt budowlany przedstawiany w urzędzie musi być zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ponadto, musimy również przestrzegać wszelkich przepisów techniczno-budowlanych, z którymi należy się zapoznać przed przystąpieniem do prac budowlanych. W naszym domu może jednak bez przeszkód istnieć lokal usługowy – musimy spełnić tylko kilka mało uciążliwych warunków.
Lokal usługowy w domu
Domem jednorodzinnym nazywamy budynek wolnostojący lub taki, który znajduje się w zabudowie bliźniaczej, szeregowej albo grupowej. Służy przede wszystkim zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Czy w związku z tym można w nim prowadzić inne działania niż tylko mieszkanie?
Dom, w którym znajduje się lokal usługowy, nazywamy domem jedno- lub wielorodzinnym z częścią usługową. Rodzaje usług, jakie możemy świadczyć w warunkach domowych, są ściśle określone przez prawo. Jeśli w planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy nie zostały zapisane żadne obostrzenia, sami możemy zadecydować o rodzaju prowadzonych przez nas usług.
Lokal usługowy może powstać razem z budowanym domem, można go również wydzielić w domu, który już istnieje. Wtedy jednak konieczna może okazać się przebudowa budynku, niejednokrotnie dosyć znaczna. Zgodnie z zapisami prawa budowlanego obiekt budowlany należy projektować i budować zgodnie z przepisami prawa techniczno-budowlanego oraz posiadaną wiedzą techniczną i dbałością o poszanowanie innych osób. Szczególne warunki techniczno-budowlane dla tego rodzaju lokali są bowiem szczegółowo określone prawem. Jeżeli natomiast nasz budynek spełnia wszelkie kryteria, wystarczy, że zgłosimy w Starostwie Powiatowym lub Urzędzie Miasta swój zamiar zmiany sposobu użytkowania lokalu. Na rozpatrzenie takiego zgłoszenia urząd ma 30 dni. Jeżeli nie wniesie do niego sprzeciwu, po upływie tego czasu możemy wprowadzić zmiany w życie.
Ograniczenia i wymagania
Ograniczenia w zakresie usług świadczonych przez nas w miejscu zamieszkania nie są liczne. W wielu planach zagospodarowania przestrzennego znajdziemy zapis, że na danym obszarze możemy prowadzić działalność określaną jako nieuciążliwa. Uciążliwa może być ona bowiem przede wszystkim przez hałas przeszkadzający najbliższym sąsiadom. W związku z tym mogą oni wnosić zarzuty, które jednak nie mogą być tylko i wyłącznie jego osobistymi odczuciami. Musi posiadać dowody na łamanie prawa i przepisów, by jego protest wpłynął na zawieszenie lub zamknięcie uciążliwej działalności. Powodem cofnięcia pozwolenia na budowę domu z lokalem usługowym nie może zatem być nadmierny ruch na drodze czy spadek wartości nieruchomości znajdujących się w bezpośrednim otoczeniu powstającego budynku. Te konsekwencje budowy nie są bowiem związane z łamaniem istniejącego prawa.
Oprócz zakresu świadczonych usług lokal usługowy powinien spełniać określone warunki i kryteria techniczno-budowlane. Do wejścia powinniśmy doprowadzić utwardzone dojście, także zapewnić dostęp do lokalu osobom niepełnosprawnym. Szerokość stopni schodów wykonujemy na minimum 0,35 m, a ich krawędzie oznaczamy tak, by kontrastowały z kolorem posadzki. Lokal wyposażamy ponadto w potrzebne instalacje (telekomunikacyjną, telewizji przemysłowej, sygnalizacji, alarmową). Drzwi do niego prowadzące muszą mieć określoną wysokość i szerokość. Jeżeli lokal usługowy wydzielamy w części istniejącego już domu, również musimy pamiętać o spełnieniu wszystkich powyższych warunków. W przypadku braku dopełnienia tych kryteriów urząd może odmówić nam wydania pozwolenia na zmianę charakteru użytkowania budynku lub jego części.