Podatek od nieruchomości został ustalony na podstawie zapisu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 roku. Przesłanką opodatkowania jest samo posiadanie przez podatnika określonych składników majątku. Podlegają mu grunty, budynki lub ich części, a także budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatek od nieruchomości jest istotną pozycją zwłaszcza w kosztach przedsiębiorców. To oni zwykle odprowadzają za niski lub zbyt wysoki podatek. Prawie połowa z nich zmaga się następnie z nadpłatami z tego tytułu. Na szczęście nadpłaty te można odzyskać aż do 5 lat wstecz, dzięki odpowiednio złożonej korekcie dla opodatkowania z danego roku.
Analizy pokazują, że im wyższy podatek od nieruchomości płacimy, tym wyższe jest prawdopodobieństwo jego błędnego obliczenia. Najczęściej dochodzi do zawyżenia jego wysokości, co w konsekwencji prowadzi do przyszłych strat. Podatnik posiada jednak prawo nie tylko do złożenia samej deklaracji na podatek od nieruchomości, ale również jej korekty. W niektórych przypadkach deklarację koryguje się z urzędu, w innych, podatnik samodzielnie musi przypilnować prawidłowego dokonania korekty. Główną przyczyną nieprawidłowych rozliczeń są kwestie administracyjne. Gminy tworzą lokalne systemy podatkowe, a każdy z nich różni się wieloma szczegółami.
Co warto wiedzieć o podatku od nieruchomości?
Jak sprzedać mieszkanie lub kupić nieruchomość i nie zapomnieć o wszystkich wymaganych formalnościach? Istnieje wiele zobowiązań podatkowych, o których pamiętać muszą nabywcy, właściciele i sprzedający nieruchomości. Wśród nich wymienić należy przede wszystkim podatek od czynności cywilnoprawnych (kupna-sprzedaży), podatek od sprzedaży nieruchomości, podatek od nieruchomości komercyjnych i ogólny podatek od nieruchomości. Wiele osób, zainteresowanych danym obiektem budowlanym zastanawia się również nad tym, jak ustalić właściciela nieruchomości, by wszelkich formalności dopełnić w sposób bezpieczny i rzetelny. Zwłaszcza jeżeli nie znają oni szczegółowego stanu prawnego nieruchomości.
Majątkowy podatek od nieruchomości lub obiektu budowlanego jest podatkiem lokalnym. Oznacza to, że organami podatkowymi w tym przypadku są odpowiednie organy wykonawcze poszczególnych gmin. Podatnikami są osoby prawne, osoby fizyczne, jednostki organizacyjne, spółki osobowe, które są właścicielami, posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub ich części, użytkownikami wieczystymi gruntów bądź posiadaczami nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Podstawą opodatkowania jest powierzchnia gruntu, powierzchnia użytkowa budynku lub wartość amortyzacyjna albo rynkowa budowli. Dany przedmiot podlega opodatkowaniu wyłącznie z jednego tytułu definicyjnego.
Kto płaci podatek od nieruchomości?
Obowiązek podatkowy powstaje w pierwszym dniu miesiąca, który następuje po powstaniu okoliczności uzasadniających powstanie zobowiązania (np. kupno mieszkania lub działki). Jeżeli okolicznością tą jest wybudowanie budynku lub budowli, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po tym, w którym budowa została zakończona lub rozpoczęto użytkowanie obiektu przed jej zakończeniem. Do formalności po zakupie mieszkania należy zatem obowiązek zapłaty wymienionego podatku, podobnie jest również w przypadku darowizny nieruchomości. Szczegóły określono w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w lokalizacji opodatkowanej nieruchomości.
Zwolnione z opodatkowania są:
- lasy i grunty rolne niezajęte na prowadzenie działalności gospodarczej;
- nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione;
- grunty zajęte na pasy drogowe dróg publicznych;
- nieruchomości, które zostały zajęte w celu prowadzenia nieodpłatnej działalności pożytku publicznego;
- obiekty zwolnione na podstawie uchwały rady gminy;
- zabytki, zgodnie z zapisem ustawy o ochronie zabytków;
- infrastruktura kolejowa, portowa, lotnicza
- budynki gospodarcze, altany i grunty o powierzchni zabudowy do 35 metrów kwadratowych.
Ponadto, przed upływem 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego, osoby fizyczne zobowiązane są do powiadomienia właściwego organu podatkowego o fakcie wystąpienia tych okoliczności.
Jakie są stawki podatku od nieruchomości?
Wysokość stawki podatku od nieruchomości ustalana jest indywidualnie przez rady poszczególnych gmin. Maksymalny poziom stawek ogranicza ustawa, która powinna być dostępna na stronie internetowej gminy, odpowiedniej do miejsca położenia przedmiotu opodatkowania. Wedle obowiązujących zapisów, aktualna maksymalna stawka opodatkowania zależy przede wszystkim od rodzaju nieruchomości i wynosi:
- grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – 0.91 zł/m2;
- grunty pozostałe – 0,48 zł/m2;
- budynki mieszkalne – 0,77 zł/m2;
- budynki wykorzystywane przy prowadzeniu działalności gospodarczej – 23,10 zł/m2;
- budynki pozostałe – 7,77 zł/m2;
- budowle – 2% od wartości początkowej lub rynkowej.
Wysokość podatku od nieruchomości dla osób fizycznych i prawnych może być różnicowana indywidualnie przez gminę. Dzieje się tak zależnie od rodzaju wykonywanej działalności, ale nie może ona przekraczać odgórnie ustalonych kwot maksymalnych. Podatnik opłaca podatek na zasadach obowiązujących w danej gminie, ale opartych na ogólnych wyznacznikach prawnych.
Niezależnie od tego, czy osoba prawna, czy fizyczna składa deklarację na podatek, jej złożenie jest wolne od opłat.
Podatek od nieruchomości – jak go skorygować?
Dla właścicieli budowli pomocna może okazać się wiedza o tym, jak obliczyć wartość nieruchomości, by w odpowiedni sposób naliczyć od niej podatek. W takiej sytuacji warto skorzystać z oferty rzeczoznawcy, który fachowo wyceni każdą nieruchomość. Osoba fizyczna ma obowiązek złożyć w określonym terminie informację o nieruchomościach. Płaci podatek w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego (najczęściej kwartalnie).
Osoba prawna lub jednostka organizacyjna składa w określonym terminie deklarację na dany rok podatkowy. Koryguje deklarację (jeżeli zachodzą takie okoliczności) oraz wpłaca podatek w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego. Weryfikacja rozliczenia i złożenie korekty umożliwia nie tylko atrakcyjną korekcję nadpłaty aż do 5 lat wstecz, ale również zmniejszenie obciążeń podatkowych w przyszłości. Lokalnie ustalane systemy podatkowe różnią się między sobą głównie wysokością stawek, zwolnieniami z podatku od nieruchomości, formularzami deklaracji, a nawet interpretacją przepisów prawa podatkowego. Dla firm, które posiadają kilka nieruchomości w różnorodnych lokalizacjach, jest to nie lada problem.
Nadpłaty wynikają ponadto z nieznajomości zmian w aktualnym ustawodawstwie i przepisów prawa. Zdarza się bowiem nieprawidłowa kwalifikacja majątku do nieodpowiedniej kategorii podatkowej lub nieprawidłowe pomiary budowli i budynków. Prawidłowe rozliczenie podatku od nieruchomości wymaga indywidualnego i kompleksowego podejścia. Połączenie wiedzy prawno-podatkowej z techniczną jest tu zatem niezbędne.
Korekta dla osób fizycznych i wymagane dokumenty
Gdy organ podatkowy stwierdzi, że w deklaracji na podatek od nieruchomości, podatek rolny lub leśny, powstały błędy rachunkowe, lub oczywiste pomyłki, lub wypełniono je niezgodnie z obowiązującymi wymogami, zależnie od charakteru i poziomu uchybień może skorygować deklarację lub zwrócić się bezpośrednio do składającego. Samoistna korekta dla osoby fizycznej oraz osoby prawnej bądź jednostki organizacyjnej z urzędu następuje wyłącznie wtedy, gdy zmiana wysokości zobowiązania podatkowego w wyniku jej przeprowadzenia nie przekracza kwoty 1000 złotych. W przeciwnym razie wskazuje się przyczyny wątpliwości i zwraca z prośbą do podatnika o wykonanie korekty i jej złożenie.
Pracownik organu podatkowego samodzielnie sporządza korektę deklaracji i uwidacznia ją w odpowiedniej rubryce. Skorygowaną deklarację następnie kopiuje się i przesyła podatnikowi do wglądu. Organ podatkowy uwierzytelnia kopię, a na wykonaną w ten sposób korektę podatnik może wnieść sprzeciw do wójta gminy w terminie 14 dni od dnia doręczenia kopii korekty deklaracji podatkowej. Wniesienie sprzeciwu automatycznie anuluje korektę i spowoduje konieczność wykonania jej ponownie.
Podatnicy podatku od nieruchomości zobowiązani są złożyć do organu podatkowego skorygowane deklaracje, sporządzone na formularzach według odgórnie ustalonego wzoru. Należy je dostarczyć w terminie 14 dni od daty zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na zmianę wysokości podatku od nieruchomości. Jako wymagane dokumenty wymienia się:
- czytelnie wypełniony formularz deklaracji;
- pisemne uzasadnienie przyczyny złożenia korekty deklaracji;
- pełnomocnictwo w przypadku konieczności ustalenia pełnomocnika.
Wszystkie dokumenty należy dostarczyć do urzędu, a możliwe jest to na kilka sposobów. Podatnicy najczęściej korzystają z możliwości, jakie daje im skrzynka kontaktowa PeUP. Wówczas należy opatrzyć dokumenty kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym na portalu ePUAP. Dokumenty można ponadto przesłać pocztą tradycyjną na adres urzędu lub złożyć bezpośrednio w jego siedzibie.