Początkowo program Mieszkanie Plus kierowany był do wszystkich, którzy z powodu niskich dochodów nie mogli liczyć na kredyt hipoteczny w banku. Zakładał on wybudowanie tanich mieszkań do wynajęcia na korzystniejszych warunkach niż te, które oferuje rynek. Dodatkowo z możliwością dojścia do własności. Jednak problemy spowodowane brakiem pracowników budowlanych sprawiły, że warunki prawdopodobnie nie będą tak korzystne, jak zakładano. Dlatego też premier powołał Radę Mieszkalnictwa, która zaproponowała dopłaty do czynszów. Natomiast minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska chce wprowadzić kolejne zmiany i zaadresować program Mieszkanie Plus tylko dla małżeństw.
Mieszkanie Plus tylko dla małżeństw?
Minister Elżbieta Rafalska obawia się, iż z programu Mieszkanie Plus mogą w dużej mierze korzystać osoby niespokrewnione, a nie rodziny wielodzietne. Stąd też propozycja, by kierować program Mieszkanie Plus tylko dla małżeństw. Jednym z pomysłów jest zdefiniowanie pojęcia „gospodarstwo domowe” na podstawie więzów (małżeństwo, pokrewieństwo, rodzicielstwo). Wówczas pary, które nie posiadają dzieci i mieszkają ze sobą bez ślubu, będą miały znacznie mniejsze szanse (od małżeństw) na uzyskanie dopłat do czynszu.
Zgodnie z zapowiedziami próg dochodowy wynosiłby 3800 zł dla małżeństw i 2600 zł dla związków niesformalizowanych.
Co więcej, jak wyżej wspomnieliśmy, program Mieszkanie Plus od początku spotyka się z problemami. Jednym z poważniejszych był deficyt pracowników budowlanych spowodowany niskimi wynagrodzeniami (około 15 zł brutto za godzinę pracy). Ponadto rosnące ceny materiałów i podział programu na dwa filary (za jeden odpowiedzialny jest Krajowy Zasób nieruchomości, za drugi BGK Nieruchomości) sprawiły, że czynsze będą prawdopodobnie takie same lub niewiele niższe od tych znanych z rynku komercyjnego. W celu rozwiązania tych problemów Premier Mateusz Morawiecki powołał Radę Mieszkalnictwa, która zaproponowała dopłaty do czynszów. Te jednak stawiają przed zainteresowanymi pewne wymagania i nie każdy będzie mógł z nich skorzystać.
Jeżeli pomysł minister Rafalskiej zostałby zaakceptowany przez rząd, to założenia programu Mieszkanie Plus jeszcze bardziej oddaliłyby się od pierwotnej koncepcji.
Na ratunek programowi Mieszkanie Plus
Według Olgierda Podgórskiego, dyrektora Departamentu Polityki Rodzinnej w MRPiPS: Skupienie się w większym stopniu na gospodarstwach tworzonych przez rodziny z dziećmi i spokrewnionych członków rodziny mogłoby dodatkowo wywołać pozytywny efekt demograficzny oraz pełnić funkcje społeczne. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie chce jednak podchodzić do sprawy tak rygorystycznie i nie zamierza wprowadzać dodatkowych ograniczeń co do dopłat do czynszów. To program skierowany przede wszystkim do młodych ludzi, którzy startują w dorosłe życie. Mogą też z niego skorzystać m.in. osoby niepełnosprawne czy repatrianci. Nie chcemy więc wprowadzać tego rodzaju zmian – tłumaczy wiceminister Artur Soboń.
Zatem mieszkające ze sobą osoby niebędące w związkach małżeńskich będą miały takie same szanse na otrzymanie pomocy jak małżeństwa. Ponadto rząd pracuje nad ustawą, która zakłada państwową pomoc w ponoszonych wydatkach mieszkaniowych w pierwszych latach najmu. Chce, aby dopłaty dotyczyły także mieszkań budowanych przez deweloperów oraz BGK Nieruchomości, towarzystwa budownictwa społecznego, a także spółdzielnie mieszkaniowe. Wówczas małżeństwo z dwójką dzieci płacące 1500 zł czynszu mogłoby otrzymać nawet 500 zł dopłaty. Rada Ministrów zamierza przeznaczyć na ten cel aż 1 mld zł.
Stała dopłata przez 9 lat
Na początku państwo miało dopłacać najwyższą kwotę przez 3 lata, a później przez kolejne 6 lat miała być ona stopniowo zmniejszana. Nowa wersja projektu zakłada jednak stałą dopłatę przez 9 lat. Po tym czasie wygaśnie. Kryteria dochodowe jednak się nie zmienią. By samotna osoba otrzymała państwowe wsparcie, jej średni miesięczny dochód nie może przekroczyć 60% średniej krajowej, czyli 1538 zł. W przypadku kilkuosobowego gospodarstwa domowego limit ten będzie się zwiększał o 30% na każdą osobę. Zatem dochód trzyosobowej rodziny nie będzie mógł przekroczyć 3706 zł.
Dodatkowo Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju wcześniej przygotowało już projekt zakładający uproszczenie zasad przekwalifikowywania gruntów pod budowę wielorodzinnych nieruchomości. W związku z tym szybciej ruszą inwestycje realizowane w ramach programu Mieszkanie Plus.
Mieszkanie Plus nie tylko dla małżeństw
Wszystko wskazuje jednak na to, że osoby będące w niesformalizowanych związkach będą miały takie same szanse na otrzymanie wsparcia od państwa, jak małżeństwa. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zamierza wprowadzać dodatkowych ograniczeń w programie. Dobrą wiadomością jest też to, że dopłaty będą realizowane przez 9 lat w równych kwotach, bez ich stopniowego zmniejszania, jak zapowiadano wcześniej. Dodatkowo program będzie obejmował także mieszkania do wynajęcia budowane przez BGK Nieruchomości, towarzystwa budownictwa społecznego i spółdzielnie mieszkaniowe.
