Program Pierwsze Mieszkanie to rządowa propozycja przewidziana dla osób do 45. roku życia. Będzie polegać na udzieleniu osobom zainteresowanym wsparcia w zakupie pierwszego mieszkania. Może ono manifestować się przykładowo w postaci dofinansowania do kredytu hipotecznego. Choć Program Pierwsze Mieszkanie ma ruszyć 1 lipca 2023 r., czyli dopiero w trzecim kwartale 2023 r., obecnie cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Głównie ze względu na atrakcyjność dofinansowania i możliwość objęcia programu limitami. Dla niektórych osób zainteresowanych może to bowiem oznaczać, że po wyczerpaniu puli środków pieniężnych przewidzianych w programie, na kolejną edycję będzie trzeba poczekać kolejny roku. Wprowadzenie nowego programu rządowego zapowiedział już w grudniu ubiegłego roku Minister Rozwoju i Technologii Waldemar Buda. Nic więc dziwnego, że potencjalni beneficjenci pozostają czujni i bacznie obserwują rozwój sytuacji jeszcze przed wprowadzeniem w życie koniecznych ustaw.
Jak podają zapowiedzi Ministra, Program Pierwsze Mieszkanie ma za zadanie wspomóc osoby zainteresowane kupnem pierwszego mieszkania. Również ułatwić finalizację transakcji, dostarczając również środków pieniężnych na jej realizację. Pomoc państwa ma docierać do tych osób, które wyrażają chęć kupna nieruchomości na kredyt hipoteczny. Zarys projektu, który dotychczas przedstawiono, wskazuje, że dofinansowanie ma objąć kredyty do wartości 500 tysięcy złotych w przypadku gospodarstw jednoosobowych. Jeżeli chodzi o gospodarstwa przynajmniej dwuosobowe, ma to być 600 tysięcy złotych. Polacy wyrażają zainteresowanie programem już na etapie jego projektowania głównie ze względu na dążenie do poczucia bezpieczeństwa i stabilności. Bez względu na swój wiek, statystyczny mieszkaniec naszego kraju postrzega własne mieszkanie jako oznakę dobrobytu. To ponadto pewnego rodzaju zabezpieczenie inwestycyjne na przyszłość. Nowy program rządowy ma umożliwić kupno lokum m.in. tym, którzy dotychczas mieli trudności z uzyskaniem kredytu hipotecznego.
Kto może skorzystać z Programu Pierwsze Mieszkanie? – kryteria
Jakie warunki trzeba spełnić, by móc skorzystać z programu? Ostateczną i pełną listę kryteriów, dzięki którym beneficjent będzie mógł w pełni wykorzystać możliwości, jakie daje Program Pierwsze Mieszkanie, będziemy mogli poznać wyłącznie po wprowadzeniu w życie określonej ustawy. Dotychczas poznano jednak podstawowe z nich, które podano do wiadomości publicznej za pośrednictwem deklaracji przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Głównym kryterium przynależności do projektu jest brak posiadanych na własność nieruchomości mieszkalnych. Dotyczy to zarówno sytuacji obecnej, jak i przeszłości. Ponadto – wszelkich nieruchomości, zarówno mieszkania czy domu jednorodzinnego, jak i lokalu nabytego w ramach spółdzielczego prawa do lokalu. Warunki te spełnić będzie musiało przynajmniej jedno z przyszłych beneficjentów, podobnie jak warunek związany z wiekiem. Przynajmniej jeden z nich musi mieć mniej niż 45 lat.
Z możliwości, jakie daje Program Pierwsze Mieszkanie i bezpiecznego kredytu, będą mogły skorzystać zarówno małżeństwa, jak i osoby pozostające w związkach nieformalnych. O ile w przypadku małżeństw liczba potomstwa nie ma znaczenia, o tyle sytuacja zmienia się w drugim przypadku. Beneficjenci związani nieformalnie muszą posiadać co najmniej jedno wspólne dziecka. Każdy beneficjent musi ponadto posiadać zdolność kredytową, którą można sprawdzić u dowolnego doradcy finansowego lub w siedzibie wybranych banków. Do udziału w programie może zgłosić się obcokrajowiec. W jego przypadku konieczne będzie udowodnienie, że prowadzi on gospodarstwo domowe na terytorium Polski.
Kogo Program Pierwsze Mieszkanie ominie i nie dotyczy?
Z dofinansowania w ramach programu nie będą mogły korzystać osoby, które w przeszłości posiadały nieruchomość mieszkalną lub obecnie są jej właścicielem. Również tych, którzy otrzymali lokal w formie darowizny (również cofniętej), prawdopodobnie wykluczy się z możliwości udziału w programie. Nie zakwalifikują się ponadto te małżeństwa, w których jeden z małżonków posiada własną nieruchomość. Nawet w przypadku posiadanej rozdzielności majątkowej. Również jeżeli przed chęcią udziału w nowym rządowym programie jeden z małżonków sprzeda swoje mieszkanie, nie zostanie do niego zakwalifikowany ze względu na fakt posiadania lokalu w przeszłości.
Kompleksowy program jest bowiem skierowany wyłącznie do osób, które chcą kupić pierwsze mieszkanie w życiu. Dzięki temu, że program skierowany jest wyłącznie do wybranego grona odbiorców, można znacząco zawęzić liczbę zainteresowanych beneficjentów. To z kolei wpłynie na wysokość rocznych ograniczeń limitowych.
Zakup pierwszego mieszkania na tani kredyt
Jedną z możliwości, jakie daje Program Pierwsze Mieszkanie, ma być oferta skorzystania z Bezpiecznego Kredytu 2%. Jak sama nazwa wskazuje, ma on cechować się stałą stopą procentową w wysokości 2%. Pozostałą część do kredytu ma dopłacać państwo. Budżet państwa przez 10 lat będzie dopłacał różnicę między stałą stopą ustaloną w oparciu o średnie oprocentowanie kredytów o stałej stopie w bankach kredytujących. Dane brane pod uwagę są aktualne na dzień ustalenia wysokości oprocentowania stałą stopą kredytową, w dniu udzielenia kredytu i po 5 latach po jego uzyskaniu. Co więcej, za pośrednictwem udziału w Programie Pierwsze Mieszkanie 2023 możliwe staje się kupno mieszkania bez wkładu własnego.
Raty mają być spłacane na zasadzie rat malejących, co oznacza, że z biegiem czasu ich wysokość będzie się stopniowo zmniejszać. Dzięki temu kapitał spłacany jest szybciej niż wówczas, gdy spłaca się tzw. raty równe (annuitetowe). Po zakończeniu okresu dofinansowania, czyli po upływie 10 lat, rata będzie niższa niż w przypadku zaciągnięcia kredytu podobnej wysokości spłacanego w ratach równych i bez dotacji.
Nowy program mieszkaniowy – wkład własny i warunki udziału
Program Pierwsze Mieszkanie ma nie być objęty koniecznością posiadania wkładu własnego. Przewiduje się zatem rekordowe zainteresowanie skorzystaniem z jego możliwości przez wielu Polaków. Świadczą o tym również proste kalkulacje. Udział w programie gwarantuje spłatę stosunkowo niskiej raty kredytu hipotecznego. W wielu przypadkach będzie ona nawet niższa niż cena najmu nieruchomości.
Jak podano dotychczas, Program Pierwsze Mieszkanie nie będzie wiązał się z limitami cenowymi dla nieruchomości. Również w wielkości nabywanych nieruchomości nie przewiduje się limitów. Dowolna ma być zatem wybrana powierzchnia użytkowa budynku mieszkalnego objętego dofinansowaniem. Wybór mieszkania w kamienicy czy w bloku będzie zatem należał wyłącznie do przyszłych adresatów projektu. Istotne z punktu widzenia przyszłych beneficjentów są natomiast limity roczne udzielanych kredytów. Przewiduje się, że będą one wynosić od 800 milionów do 1,5 miliarda złotych w danym roku. Możliwe więc, że limity wśród zainteresowanych osób wyczerpią się nawet w ciągu pierwszych kilku lub kilkunastu dni funkcjonowania programu.
Osobom zainteresowanym możliwością skorzystania z dofinansowania już teraz zaleca się zatem kontakt z ekspertami kredytowymi. Warto odbyć takie spotkanie głównie ze względu na możliwość dokonania szybkiej i rzetelnej oceny zdolności kredytowej. Dla większości osób obecnie posiadanie zdolności kredytowej stanowi bowiem najpoważniejszą przeszkodę na drodze do kupna własnego mieszkania. Jest to kluczowy warunek otrzymania kredytu hipotecznego na dom i mieszkanie i ustalenia jego wysokości. Eksperci nie tylko ocenią wysokość zdolności kredytowej. W razie konieczności podpowiedzą, w jaki sposób skutecznie ją zwiększyć nawet w krótkim czasie.
Konto mieszkaniowe a nowy rządowy Program Pierwsze Mieszkanie
Kolejnym rozwiązaniem, jakie proponuje Polakom rządowy Program Pierwsze Mieszkanie, jest konto mieszkaniowe. To specjalne konto oszczędnościowe, które prowadzić mają banki komercyjne. To rozwiązanie idealne dla osób poszukujących pierwszego mieszkania dla młodych rodziców, małżeństw. Otworzyć je może wyłącznie osoba, która nie miała i nie ma obecnie lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Możliwość ta dotyczy również sytuacji, w której osoba w jednym posiadanym niewielkim lokalu mieszka z co najmniej dwójką własnych lub przysposobionych dzieci. Będą obowiązywały jednak limity metrażowe (50 m2 przy dwójce dzieci, 75 m2 przy trójce dzieci lub 90 m2 przy czwórce dzieci). Limitu metrażowego nie uwzględniono przy 5 i większej liczbie dzieci.
Oszczędzanie na koncie trwa od 3 do 10 lat. Systematyczne wpłaty gwarantują uzyskanie tzw. premii mieszkaniowej. Jej wartość pochodzi z pieniędzy budżetu państwa. Ma być ona równa rocznemu wskaźnikowi inflacji lub wzrostu cen mieszkań. Liczona co rok, wypłacana jednorazowo. Chociaż za pośrednictwem oszczędności prawdopodobnie nie będzie można zakupić idealnej działki budowlanej, można je wydać na zakup pierwszego mieszkania lub domu z dowolnego rynku. Możliwe jest ponadto finalizowanie inwestycji w ramach spółdzielni mieszkaniowej. Konta mieszkaniowe mogą ponadto założyć rodzice, którzy wyrażają chęć oszczędzania na pierwsze mieszkanie swojego dziecka. Moment na wypłatę zaoszczędzonych środków pieniężnych odkłada się wówczas do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Wpłaty dokonywane na koncie mieszkaniowym mogą wynosić od 50 do 2000 złotych w skali miesiąca. W skali roku ma to być natomiast co najmniej 11 wpłat. W przypadku osób niepełnoletnich, oszczędzanie można rozpocząć wyłącznie dla dzieci, które ukończyły 13 lat. Bez zmian pozostają również formalności po zakupie mieszkania, jakich należy dopełnić bez względu na fakt uczestnictwa w programie. Z pewnością przyszłych beneficjentów nie będzie natomiast dotyczył nowy podatek od mieszkań, mający ograniczyć ilość inwestycji dokonywanych przez jednego inwestora na rynku nieruchomości.
