Domy modułowe i prefabrykowane stanowią istotną zmianę na rynku nieruchomości. Dla wielu osób to wręcz rewolucja. Zmieniają one sposób budowania i postrzegania własności mieszkaniowej. W krajach takich jak Szwecja, Niemcy czy Japonia, rozwiązania te są już standardem. W Polsce rośnie zainteresowanie ich zastosowaniem szczególnie w kontekście kryzysu mieszkaniowego, wzrostu kosztów budowy tradycyjnej i rosnącej świadomości ekologicznej.
Można więc uznać, że jesteśmy świadkami początków dość dużej zmiany – a domy modułowe i prefabrykowane mogą stać się głównym nurtem w budownictwie mieszkaniowym już w ciągu najbliższych lat. Należy jednak zwrócić uwagę na różnice, które są między nimi obecne. Wiele osób myli bowiem ze sobą te dwa pojęcia lub wręcz je ze sobą utożsamia. Już na wstępie warto zatem zaznaczyć, że choć obie techniki wykorzystują wcześniej przygotowane prefabrykaty, to nadal są to dwa inne trendy w budownictwie.
Gotowe domy modułowe i prefabrykowane – cechy wspólne
Gotowe domy modułowe i prefabrykowane mają wiele cech wspólnych, choć technicznie różnią się sposobem montażu i formą prefabrykacji. Produkuje się je w kontrolowanych warunkach fabrycznych. Pozwala to na zwiększenie precyzji wykonania, zmniejszenie wpływu warunków atmosferycznych na przebieg całego procesu budowy i lepszą kontrolę jakości. Gotowe elementy są transportowane na działkę i składane w kilka dni do kilku tygodni. Budowa domu trwa więc znacznie krócej niż w przypadku tradycyjnych metod (nawet 3–4 razy szybciej). Ceny ustala się wcześniej – rzadziej pojawiają się nieprzewidziane wydatki. Budowa tego rodzaju nieruchomości wiąże się z brakiem długich przestojów.
Dzięki zastosowaniu nowoczesnych materiałów izolacyjnych gotowe domy modułowe i prefabrykowane uznaje się za nieruchomości o wysokiej efektywności energetycznej. Ich produkcja to mniej odpadów budowlanych i lepsze zarządzanie zasobami. Można je ponadto szybko zintegrować z technologiami smart home i odnawialnymi źródłami energii. Właściciel domu w trakcie budowy ma możliwość wyboru spośród gotowych projektów, które można łatwo modyfikować. Moduły i prefabrykaty są często uniwersalne, wobec czego stosuje się je w różnych konfiguracjach. W niektórych przypadkach możliwa jest ponadto relokacja lub rozbudowa w przyszłości. W obu przypadkach stały nadzór techniczny i precyzyjne warunki produkcji zapewniają wysoką jakość i trwałość elementów.
Nowoczesne domy modułowe całoroczne
Dom modułowy całoroczny to coraz popularniejsza alternatywa dla tradycyjnego budownictwa jednorodzinnego – łączą design, energooszczędność i szybkość realizacji z komfortem użytkowania przez cały rok. W znacznej mierze wykonuje się je z prefabrykatów, charakteryzuje je jednak powtarzalność podstawowej jednostki, czyli modułu. Większość prac budowlanych odbywa się zatem w fabryce, a montaż budynku w miejscu docelowym jest niezwykle szybki. Moduły można bezpiecznie transportować nawet na duże odległości. Bywa i tak, że są one całkowicie wykończone w fabryce, łącznie z założeniem instalacji i wykończeniem wnętrza. Domy modułowe wykorzystuje się zatem szczególnie w miejscach, w których dąży się do maksymalnego skrócenia czasu realizacji zamówienia i budowy oraz minimalizacji stopnia uciążliwości całego procesu. Montuje się je na miejscu budowy w ciągu kilku dni, a gotowe są przystosowane do użytku przez cały rok – nawet w warunkach zimowych.
Wśród cech charakterystycznych małych domów modułowych wymienia się przede wszystkim grube warstwy izolacyjne (wełna mineralna, pianka PUR, styropian grafitowy), montaż szczelnych okien trzyszybowych, zastosowanie nowoczesnych źródeł ogrzewania, rekuperacji, fotowoltaiki, systemów smart home.
Budowa domów modułowych jest szczególnie popularna w krajach skandynawskich, Stanach Zjednoczonych oraz na zachodzie Europy. Stosowane rozwiązania są niezwykle zróżnicowane i zależą przede wszystkim od indywidualnych potrzeb i preferencji użytkowników, warunków topograficznych oraz klimatu. W Polsce tanie domy modułowe i prefabrykowane nie są już kojarzone wyłącznie z kontenerami, które przerabiano na niskobudżetowe obiekty tymczasowe. Modułowy dom przybiera obecnie formę całorocznego i zamieszkałego przez kilkuosobowe rodziny.
Jak wygląda proces budowy domów prefabrykowanych?
Domy modułowe i prefabrykowane to nie to samo. Budownictwo prefabrykowane opiera się bowiem na stawianiu budynków przy wykorzystaniu prefabrykatów. Nie stanowią one jednak modułów, mają różnorodną konstrukcję i są poszczególnymi elementami ścian lub stropu. Konstrukcyjny dom prefabrykowany na plac budowy przyjeżdża w formie konstrukcyjnej do złożenia. Po montażu należy jedynie zamknąć miejsca połączeń i budynek jest gotowy do użytkowania. W budownictwie prefabrykowanym cały etap wykończenia odbywa się jednak na placu budowy i trwa znacznie dłużej. Inwestor musi zatem pamiętać jedynie o konieczności posiadania działki budowlanej z warunkami zabudowy lub MPZP oraz możliwością przyłączenia do mediów (prąd, woda, kanalizacja).
Jak innowacje i technologie pomagają w budowie domów prefabrykowanych i modułowych w kontrolowanych warunkach?
Domy modułowe i prefabrykowane to nowoczesne rozwiązania energooszczędne, cieszące się coraz większą popularnością w polskich realiach. Budownictwo konstrukcyjne staje się konkurencją dla tradycyjnego, a nawet dla kupna mieszkania na rynku wtórnym. Często bowiem budowa małego domu na wsi czy w mieście okazuje się atrakcyjniejsza i tańsza niż zakup używanej nieruchomości. Korzystne okazuje się również finansowanie. Wychodząc naprzeciw wymaganiom klientów, banki coraz częściej akceptują kredyty hipoteczne na rzecz domów prefabrykowanych i modułowych.
Innowacje i nowe technologie rewolucjonizują budowę domów prefabrykowanych i modułowych, szczególnie dlatego, że duża część procesu odbywa się w kontrolowanych warunkach fabrycznych. To nie tylko skraca czas budowy i realizacji, ale też poprawia jakość, dokładność i efektywność energetyczną domów. Automatyzacja i robotyzacja produkcji jest możliwa dzięki stosowaniu takich systemów i udogodnień jak:
- CNC (Computer Numerical Control) – precyzyjne cięcie elementów konstrukcyjnych (np. drewna, płyt);
- roboty montażowe – zautomatyzowany montaż ścian, stropów, elementów instalacyjnych;
- drukarki przemysłowe 3D – wykorzystywane do detali architektonicznych lub specjalnych komponentów.
Produkcja gotowych modułów, domów z keramzytu, domów szkieletowych odbywa się w jednolitych warunkach środowiskowych we wnętrzu fabryki. Stała temperatura i wilgotność ograniczają m.in. ryzyko zawilgocenia materiałów.
Zarówno domy modułowe, jak i prefabrykowane wyposaża się w inteligentne sterowanie ogrzewaniem, wentylacją, oświetleniem, zintegrowane systemy zarządzania energią (EMS). Istnieje ponadto możliwość integracji z pompą ciepła, panelami PV, magazynami energii.
