Darowizna nieruchomości to nieodpłatne i niekredytowane przekazanie nieruchomości na własność innej osobie. Z reguły darowizna ma miejsce wśród członków najbliższej rodziny. Jednak swoją własność możemy przekazać komukolwiek. We wszystkich przypadkach należy jednak pamiętać o dopełnieniu niezbędnych formalności i czekających nas opłatach.
Mimo że darowizna nieruchomości jest darmowa, jej realizacja łączy się z koniecznością wniesienia kilku opłat. Najważniejsze z nich to podatek i wynagrodzenie notariusza. Są one zależne od wartości nieruchomości i wyliczane indywidualnie dla każdego klienta. Gdy darczyńca przekazuje swój majątek w formie darowizny, automatycznie traci do niego prawo własności. W związku z tym przestaje być właścicielem domu czy mieszkania i bez zgody nowego właściciela nie może go użytkować.
Darowizna nieruchomości – kilka zasad
Przekazywanie i otrzymywanie nieruchomości w wyniku darowizny to dość powszechna praktyka. Spotyka się ją częściej niż przekazanie nieruchomości w testamencie lub umowie o dożywocie. Aby darowizna nieruchomości była w pełni legalna i mogła być skuteczna, musi przybrać określoną postać. Przed jej sfinalizowaniem konieczne jest podjęcie kilku ważnych kroków.
Najpierw należy oszacować wartość darowizny. Szacunkowy koszt mieszkania lub domu będzie nam potrzebny głównie w celu uiszczenia koniecznych opłat u notariusza i w Urzędzie Skarbowym. Zaniżenie wartości może wiązać się z pewnymi problemami. W poznaniu wartości nieruchomości pomocny, a w niektórych przypadkach nawet konieczny okazać się może rzeczoznawca majątkowy. Należy ponadto przygotować niezbędne dokumenty i określić kwestie podatkowe. Dlatego też warto wcześniej skontaktować się z notariuszem, który będzie się zajmował naszą sprawą.
Za pomocą darowizny można szybko nabyć mieszkanie bez wkładu własnego. Przepisanie mieszkania jest często formą nie tylko pomocy członkom rodziny darczyńcy, ale i sposobem na zabezpieczenie jego majątku. Darczyńca nie musi bowiem czekać do swojej śmierci i odczytania testamentu, by jego nieruchomość trafiła w dobre ręce. Sam może zadecydować o tym już za życia. Ponieważ inwestowanie w nieruchomości nadal uważane jest za dobrą lokatę na najbliższe lata, umów darowizny mieszkania z roku na rok przybywa. Tym bardziej że przepisanie mieszkania na innego właściciela nie jest związane z mnóstwem formalności. Jak już wyżej wspomnieliśmy, aby zrzec się praw do własności, wystarczy kilka kroków.
Umowa darowizny
Szczegółowe przepisy dotyczące darowizny i jej przebiegu znajdziemy w zapisach Kodeksu Cywilnego. Bezpłatne świadczenie swojego majątku na rzecz obdarowanego darczyńca zapisuje w umowie darowizny. Każdorazowo dokument ten musi mieć charakter aktu notarialnego. Powinniśmy go zatem sporządzić i spisać w obecności notariusza. To on poświadcza bowiem o autentyczności umowy oraz przedstawia jej zapis w Urzędzie Skarbowym odpowiednim dla miejsca zamieszkania darczyńcy.
Darowizna mieszkania to, obok testamentu i umowy dożywocia, najczęstszy ze sposobów nieodpłatnego przekazania własności nieruchomości na inną osobę. Umowa darowizny mieszkania powinna zawierać takie elementy jak: dane osobowe stron (imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, numer i serię dowodu osobistego), przedmiot umowy i jego opis, zobowiązanie darczyńcy, miejsce i datę sporządzenia dokumentu oraz podpis notariusza i stron.
Ponieważ umowa ta ma mieć charakter aktu notarialnego, przed jej podpisaniem należy dostarczyć notariuszowi niezbędne dokumenty. Należą do nich przede wszystkim: numer księgi wieczystej nieruchomości lub odpis z jej treści, podstawa nabycia nieruchomości, zaświadczenie ze spółdzielni i zaświadczenie o zapłacie podatku od spadku lub darowizn. Umowa darowizny jest dobrym rozwiązaniem również w przypadku chęci przekazania nieruchomości małoletniemu dziecku. Ponadto, gdy nie interesuje nas samodzielna sprzedaż nieruchomości, a zależy nam, by przenieść jej własność na kogo innego, pomocna okazuje się darowizna nieruchomości.
Podatek od darowizny
Wysokość należnego podatku ustala się indywidualnie, zależnie od grupy podatkowej nabywcy i wartości darowizny. Od 2007 roku podatek od spadku lub darowizny nie obowiązuje małżonków, zstępnych, wstępnych, pasierbów, rodzeństwa, ojczymów i macoch. Zwolnienie to następuje automatycznie, bez względu na wartość nabywanej nieruchomości. Trzeba jednak dopełnić jednej formalności. Konieczne jest przekazanie informacji o darowiźnie właściwemu urzędowi skarbowemu w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy od dnia podpisania aktu notarialnego. Jeśli chcemy sprzedać mieszkanie, które otrzymaliśmy w wyniku darowizny, a nie jesteśmy jego właścicielami dłużej niż 5 lat, musimy zapłacić podatek dochodowy. Jego wysokość to 19% zarobku sprzedającego. W większości prawidłowo sfinalizowanych umów nie dotyczy nas jednak podatek od nieruchomości.
Ponadto, jeśli na danej nieruchomości widnieją obciążenia (długi lub inne zobowiązania) darczyńcy, konieczne staje się uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie musi to być jednak wyłącznie kredyt hipoteczny. Do grona takich obciążeń zaliczamy również: świadczenia z tytułu dzierżawy, najmu czy ubezpieczenia.
